Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι

"Γύριζε από το ένα πλευρό στο άλλο δίπλα στη κοιμισμένη Τερέζα και σκεφτόταν αυτό που εκείνη του είχε πει κάποια χρόνια πριν ανάμεσα σε μερικές άλλες άσχετες κουβέντες. Μιλούσαν για τον φίλο του Ζ. και εκείνη είχε δηλώσει: "Αν δεν σε είχα συναντήσει, θα τον είχα σίγουρα ερωτευθεί". 

Τότε, λοιπόν, τα λόγια αυτά είχαν βυθίσει τον Τόμας σε μια παράξενη μελαγχολία. Στην πραγματικότητα είχε ξαφνικά συνειδητοποιήσει ότι ήταν θέμα τύχης που η Τερέζα είχε ερωτευθεί εκείνον κι όχι τον φίλο του Ζ. Ότι έξω από τον πραγματοποιημένο έρωτά της για τον Τόμας, υπήρχε στο βασίλειο των πιθανοτήτων ένας άπειρος αριθμός απραγματοποίητων ερώτων για άλλους άντρες. 

Όλοι θεωρούμε αδιανόητο το ότι ο έρωτας της ζωής μας μπορεί να είναι κάτι ελαφρύ, κάτι που δεν ζυγίζει τίποτα, φανταζόμαστε ότι ο έρωτας μας είναι αυτό που έπρεπε να είναι, ότι χωρίς αυτόν η ζωή μας δεν θα ήταν η ζωή μας. Είμαστε πεπεισμένοι ότι ο Μπετόβεν αυτοπροσώπως,σκυθρωπός κι αναμαλλιασμένος, παίζει το δικό του "Es muss sein" (=πρέπει) για τον μεγάλο έρωτα μας. 

Ο Τόμας θυμόταν την παρατήρηση της Τερέζας για τον φίλο του Ζ. και διαπίστωνε ότι η ερωτική ιστορία της ζωής του δεν στηριζόταν πάνω στο "Es muss sein", αλλά μάλλον στο "Es konnte auch anders sein": θα μπορούσε κιόλας να συμβεί διαφορετικά... 

Επτά χρόνια πριν, είχε εκδηλωθεί κατά τύχη ένα δύσκολο κρούσμα μηνιγγίτιδας στο νοσοκομείο της πόλης όπου κατοικούσε η Τερέζα κι είχε κληθεί επειγόντως να γνωματεύσει ο επικεφαλής της ομάδας όπου δούλευε ο Τόμας. Κατά τύχη, όμως, ο επικεφαλής της ομάδας είχε ισχιαλγία, δεν μπορούσε να κουνήσει, και είχε στείλει τον Τόμας στη θέση του, σ' αυτό το επαρχιακό νοσοκομείο. 

Υπήρχαν πέντε ξενοδοχεία στην πόλη, αλλά ο Τόμας είχε κατά τύχη πάει σ' εκείνο όπου εργαζόταν η Τερέζα.Κατά τύχη είχε ένα λεπτό καιρό πριν φύγει το τρένο κι είχε πάει να καθίσει στο εστιατόριο. Η Τερέζα ήταν κατά τύχη της υπηρεσίας και σερβίριζε κατά τύχη στο τραπέζι του Τόμας.Είχαν χρειαστεί λοιπόν μια σειρά από έξι κατά τύχη για να σπρώξουν τον Τόμας προς την Τερέζα, λες κι αν περνούσε από το δικό του χέρι τίποτα δεν θα τον είχε οδηγήσει κοντά της."

Απόσπασμα από το βιβλίο "Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι" του Μίλαν Κούντερα